«Cuando MUERE una lengua» Poema y cuento animado en NAHUATL y español

Share

Este es el cuento animado «CUANDO MUERE UNA LENGUA», basado en un poema de Miguel León Portilla. Se encuentra en lengua: Náhuatl de la Huasteca de Hidalgo

Sinopsis
Cada una de las lenguas del mundo engloba un gran universo dentro de ella, y al perderse estas se pierde una visión, puertas y ventanas a distintas cosmovisiones y cosmogonías. La humanidad se empobrece.

*Corto animado perteneciente a la serie 68 voces, 68 corazones: 22 Cuentos en lenguas originarias subtitulados en español, y que puedes ver pulsando aqui. 

Versión en Español

Cuando muere una lengua
Las cosas divinas,
Estrellas, sol y luna;
Las cosas humanas,
Pensar y sentir,
No se reflejan ya
En ese espejo.

Cuando muere una lengua
Todo lo que hay en el mundo
Mares y ríos,
Animales y plantas,
Ni se piensan, ni pronuncian
Con atisbos y sonidos
Que no existen ya.

Entonces se cierra
A todos los pueblos del mundo
Una ventana,
Una puerta.
Un asomarse
De modo distinto
A las cosas divinas y humanas,
A cuanto es ser y vida en la tierra.

Cuando muere una lengua,
Sus palabras de amor,
Entonación de dolor y querencia,
Tal vez viejos cantos,
Relatos, discursos, plegarias,
Nadie cual fueron
Alcanzarán a repetir.

Cuando muere una lengua,
Ya muchas han muerto
Y muchas pueden morir.
Espejos para siempre quebrados,
Sombra de voces
Para siempre acalladas:
La humanidad se empobrece.

PULSA EN ESTA FRASE si quieres descargar 20 Cuentos Indígenas clásicos en náhuatl y español y guardarlos en tu biblioteca 🙂

 

Ficha Técnica
Título: Cuando muere una lengua
Locución: Reyna Alvarado Reyes
Traducción: Reyna Alvarado Reyes
Dirección: Gabriela Badillo
Ilustración: Cocolvú
Animador: Hola Combo / Gabriela Badillo, Raúl González
Adaptación: Gabriela Badillo
Música original: Biovo / Enrique Quiroz
Diseño de audio: Wetback Audio / Igor Figueroa
Coordinador de producción: Brenda Orozco
Duración: 1.00 min
Una producción de Hola Combo, Canal Once, INALI, CDI
Año de producción 2016

Versión en Náhuatl

Quema polihui se tlajtol camanali
Quema polihui se tlajtol camanali
Nochi tlamantli tlen yejyectzi, queja sitlalime, tonati huan metztli.
Tlen tijchihuaj timasehualme queja quema tijtequihuíaj totlalnamiquilis o tlen tijmachilíaj ipan totlacayo o ipan toyolo, ayoc hueli tiquijtaj.

Quema se tlajtol camanali polihui,
Nochi tlen onca ipan ni tlaltepactli queja nopa hueyi atl huan nopa atentini.
Nochi tlamantli tecuanime huan nochi tlamantli xihuitini.
Niyon ax timoilhuis, niyon ax hueli tiquijtos, niyon ax
hueli tijctlachilis o tijcaquis pampa polijtoc nopa
tlajtoli.

Huajca motzacua ipan campa hueli chinancotini
ipan campa hueli tlaltepactli queja quema motzacua
se cuapuerta o se ventana.

Quema onca sequinoc tlajtol camanali,
mitztlachiyaltis,
pampa tijmachilis tlamantli tlen san
Toteco hueli quichihua huan tlen quichihuaj masehual Tlacame.
Ya n í ica tlen quipiyaj yolistli ipan ni tlaltepactli.

Quema polihui se tlajtol camanali, nochi polihui, hasta
Nopa camanali tlen tijtequihuíaj para titeilhuise
titeicnelíaj,
o quema titepohuilíaj para tlachque techcocohua o
techcuesohua,

Polihui nopa antiguatl huicatl tlen huicayayaj
tohuejcapantatahuaj,
Nochi tlamantli tlen quipohuayayaj, quejatza
momajtoya quema motiochihuayayaj.
queja moscaltijque, Ayoc aca huelis sampa
quipohuas,

Quema polihui se tlajtol camanali,
Eli queja miqui, huan miyac mijquejya
Huan miyac miquise.
Eli queja quema tlapani se tescatl,
Inin tos, eli queja acahuilotl
Tlen san panotejqui, pampa ayoc aca molinía
Huan quema pano ya ní, masehualme mocahua j
Mas teicneltijque.

 

«Cada lengua engloba una visión única de la vida, del mundo. Al desaparecer cada una de estas se pierde la cosmovisión y cosmogonía de un pueblo, se pierde una parte importante de la humanidad, por lo que 68 voces busca ayudar a fomentar el orgullo mismo de ser miembro de una comunidad indígena, el orgullo, respeto y uso de su lengua y tradición oral, así como ayudar a fomentar el respeto hacia todas estas comunidades y culturas entre la población en general y poder contribuir con un granito de arena a disminuir la discriminación. Esperando que así como para las instituciones, este sea un proyecto que les sirva a todos en sus propias comunidades y sea una herramienta para conservar la riqueza que representan»

 

5.081